🟩 Opdrachtverklaring

Persbericht (1980)

Het Papegaaienmuseum Borstel&Kort is een museum: het is een museum zoals alle andere musea museum zijn. Het heeft een collectie. Een directeur. En nog een.

Het Papegaaienmuseum Borstel&Kort is een bijzonder museum: het bezit geen onroerend goed, houdt geen muren wit, heeft geen suppoosten in dienst en schenkt geen koffie.

Zou men de collectie op grote afstand zien hangen, net niet buiten het gezichtsveld, dan is het Papegaaienmuseum nog steeds een museum zoals alle andere musea museum zijn. Komt men dichterbij dan leert men dat de kunst die hier bijeen gebracht is louter en alleen over papegaaien handelt: het museum geeft ruimte aan die kunst die de papegaai tot thema heeft. De laatste stap vooruit, tot op neuslengte van het werk, laat u zien dat de beide directeuren van het museum de kunstenaars van de betreffende werken zijn. 

Dat maakt het Papegaaienmuseum tot een bijzonder museum: de directeuren zijn kunstenaars en collectioneren het eigen werk.

Een logisch gevolg van het kunstenaarschap van de directie is dat de alledaagse museumarbeid zoals daar is collectioneren, conserveren als ook de educatieve beurtdiensten, begrepen moet worden als artistieke arbeid. Dit geldt ook voor documentatie, systematisatie en theorievorming, wat bij elkaar genomen de wetenschappelijke praktijk genoemd kan worden en wel een wetenschappelijke praktijk rondom het heden en verleden van de papegaai in de westerse cultuur.

Maar ook de wetenschap zoals hier bedreven dient gerubriceerd te worden onder het hoofd “kunst”: de gevormde theorie dient opgevat te worden als denkbeeldig sculptuur. Maar! De verhouding die nu ontstaat, de verhouding van maatschappelijk betrouwbare wetenschap tot de artistieke theorie zoals die tot stand gebracht wordt binnen de muren van het Papegaaienmuseum, is niet die van waarheid tot vermakelijke onwaarheid. Eerder omgekeerd. Waar de wetenschapper gebonden is aan vakgebied, aan wat reeds bekend is, overzichtelijkheid, feiten, methode, bewijsbaarheid, kan de kunstenaar onbevangen als een filosoof de werkelijkheid in haar volheid tegemoet treden en ruimte bieden aan het speculatieve wat natuurlijk weer iets heel anders is dan het zeggen van de eigen mening. 

Het Papegaaienmuseum Borstel&Kort kent dus slechts artistieke ontvouwingen. De ene keer is het theorie, de andere keer praktijk. Steeds is het een kunstwerk. (Dit is geen kunstwerk.)

De collectie van het Papegaaienmuseum is thematisch van zowel aard als verschijning en onderscheidt zich van een postzegelverzameling doordat het thema, de inhoudelijke kant van de collectie, wezenlijk verbonden is met haar materiële verschijningsvorm, het kunstcollectie zijn.

Wanneer u postzegels verzamelt waarop bloemen staan afgebeeld, bent u in het bezit van een weinig doordachte collectie: bloemen en postzegels hebben immers niets met elkaar te maken. Olieverf en het afgebeelde op een schilderij ook niet, marmer en beeltenis ook niet en zelfs mensen en vlees niet, kunt u terugzeggen. Nee. Maar papegaaien en kunst wél: papegaaien en kunst zijn nauw op elkaar betrokken. Denkt u bijvoorbeeld aan het postmodernisme en haar adagio het citeren.

Kernachtig geformuleerd ligt de volgende vraagstelling ten grondslag aan het werk van het Papegaaienmuseum: wanneer een museum slechts die kunstwerken in zijn collectie opneemt welke een papegaai tot thema hebben, biedt het dan een collectie voor degenen die streven naar een adequaat beeld van de stand van zaken in de (moderne) kunst?

Het Papegaaienmuseum Borstel&Kort beschikt over een documentatie van kunstwerken welke een papegaai tot thema hebben. Deze documentatie die de gehele geschiedenis van het Westen beslaat, is gericht op zowel beeldende kunst als literatuur, wijsbegeerte en wetenschap. Deze informatie, laten we zeggen van 700 voor Christus tot heden, wordt bestudeerd, gerubriceerd en er wordt gepoogd de ontwikkeling in het denken van de mens over de papegaai en het uitbeelden van de papegaai te begrijpen en te beschrijven. De verzameling geregistreerde en beschreven kunstwerken waarin een papegaai voorkomt telt thans, om en nabij de 4000 stuks.